Poradnik NOGEN

Jak zwiększyć izolacyjność cieplną budynku, by zmniejszyć straty ciepła?

Energooszczędność budynku jest zależna od izolacyjności termicznej jego przegród zewnętrznych. Ciepło najczęściej ucieka przez nieefektywnie zabezpieczone fundamenty, ściany zewnętrzne, okna, drzwi czy dach. W tym artykule podpowiemy, jak zmniejszyć straty ciepła w domu. Wyjaśnimy także, czym jest współczynnik przenikania ciepła oraz gdzie dom traci najwięcej ciepła.

Izolacja cieplna budynku – istota

Podczas projektowania budynku, niezależnie czy mówimy o obiekcie handlowym, usługowym czy mieszkalnym, dużą wagę przywiązuje się do energooszczędności. To naturalne, gdyż każda nieszczelność czy błędnie dobrany element może nas sporo kosztować na etapie eksploatacji. Straty ciepła w budynku mogą być naprawdę wysokie, a ich ograniczenie potrafi zmniejszyć miesięczny rachunek o nawet kilkanaście procent. W tym kontekście szczególnie ważna wydaje się wnikliwa analiza parametrów, w tym współczynnika przenikania ciepła.

Co to jest współczynnik przenikania ciepła?

Co to jest współczynnik przenikania ciepła? Zgodnie z powszechnie akceptowaną definicją, współczynnik przenikania ciepła przedstawia ilość energii cieplnej, która ucieka przez poszczególne przegrody termiczne w budynku. Określa on, ile energii wyrażonej w watach przenika przez 1 metr kwadratowy danej przegrody, gdy różnica temperatury z obu jej stron wynosi 1 kelwin. Straty ciepła w domu mierzymy zatem w jednostce W/(m²·K). Pożądane jest, aby każda przegroda miała jak najniższą wartość współczynnika przenikania ciepła U.

Jak obliczyć straty ciepła w budynku?

Aby obliczyć straty ciepła w budynku, należy posłużyć się wzorem na współczynnik U. Otrzymujemy go poprzez podzielenie współczynnika przewodzenia ciepła λ i grubości przegrody lub materiału. W przypadku bardziej skomplikowanych ścian ta prosta relacja nie da jednak spodziewanych rezultatów. W tym wypadku należy odwołać się do pojęcia oporu cieplnego i obliczyć go dla każdej z warstw przegrody. Badanie strat ciepła w domu można także przeprowadzić organoleptycznie, czyli przystawiając rękę i szukając „skąd wieje”, a także przy użyciu narzędzi termowizyjnych.

Jak sprawdzić straty ciepła w domu?

Najlepszy sposób na to, jak sprawdzić straty ciepła w domu, polega na wykonaniu badania przy pomocy kamery termowizyjnej. Jest ona bardzo precyzyjnym urządzeniem, umożliwiającym dokładne zlokalizowanie miejsc, w których występują straty ciepła. Jej działanie opiera się na analizie występujących w obiekcie temperatur. Kamera termowizyjna pokazuje dom w różnych barwach, a każda z nich odpowiada określonej temperaturze. Na zewnątrz budynku straty ciepła oznaczone są kolorem czerwonym, pomarańczowym lub żółtym, natomiast wewnątrz granatowym, fioletowym albo niebieskim.

Badanie z wykorzystaniem kamery termowizyjnej pozwala precyzyjnie określić, gdzie występują największe straty ciepła w domu, a w dodatku nie jest bardzo drogie (oczywiście jego cena zależy od wielkości analizowanej powierzchni). W perspektywie wysokich kosztów za ogrzewanie, wynikających z nieprawidłowej izolacji, opłaca się więc w nie zainwestować.

Współczynnik przenikania ciepła według norm

Z uwagi na duże znaczenie współczynnika przenikania ciepła, w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, określono maksymalne wartości dla każdej z przegród zewnętrznych. Od 2021 roku wynoszą one odpowiednio:

0,30 W/(m²K) dla podłogi na gruncie,
0,20 W/(m²K) dla ścian zewnętrznych,
0,15 W/(m²K) dla dachów i stropodachów,
0,9 W/(m²K) dla okien,
1,1 W/(m²K) dla okien połaciowych,
1,3 W/(m²K) dla drzwi zewnętrznych.

Na przenikalność cieplną wpływ mają takie czynniki jak:

Rodzaj stosowanych materiałów budowlanych.
Grubość przegrody termicznej.
Rodzaj przegrody.

Gdzie dom traci najwięcej ciepła?

Straty ciepła w domu zachodzą przez różnego rodzaju przegrody. Może za nie odpowiadać dach, okna i drzwi, ściany oraz narożniki, grunt, a nawet takie elementy konstrukcji jak wentylacja czy komin. Gdzie są największe straty ciepła w domu? Według statystyk największy udział w powstawaniu ubytków ma nieszczelny dach (aż 30%). Zaraz potem występują:

Straty ciepła przez okna i drzwi – 10-20%.
Straty ciepła przez ściany i narożniki – 20-25%.
Straty ciepła przez grunt – 10-15%.
Straty ciepła przez wentylację, kominy i pozostałe elementy.

Izolacja cieplna budynku – przyczyny utraty ciepła

Aby dowiedzieć się, jak zmniejszyć straty ciepła w domu, w pierwszej trzeba znaleźć ich przyczynę. Wiadomo już, przez jakie elementy konstrukcyjne obiektu ogrzane powietrze ucieka na zewnątrz. Pozostaje więc odpowiedzieć na pytanie, co leży u podłoża tego problemu. Otóż najczęstszą przyczyną strat ciepła w budynku są tak zwane mostki termiczne. To niechciane luki, przez które obiekt traci ciepło. Zazwyczaj są to miejsca, w których ściana czy dach są przewiercone, na przykład do zainstalowania śrub lub rur. Wyróżniamy też mostki termiczne liniowe, występujące na połączeniach stropu i dachu ze ścianą zewnętrzną, w okolicach kominów, nadproży czy połączeń balkonu ze stropem.

Istotną przyczyną wychłodzenia budynku mogą być także:

szczeliny po pęknięciach ścian wywołanych ruchem podłoża,
brak wentylacji lub jej nieefektywne działanie,
błędy w sztuce budowlanej,
brak staranności w wykonaniu termoizolacji budynku.

Jak zmniejszyć straty ciepła w domu?

O tym, jak zmniejszyć straty ciepła w domu, warto pomyśleć jeszcze przed rozpoczęciem jego budowy. Najlepiej postawić na taki projekt, dzięki któremu uda się ograniczyć uciekanie ogrzanego powietrza na zewnątrz. Chcąc, aby straty ciepła były jak najmniejsze, należy zdecydować się na budynek o prostej, zwartej bryle. Powinien mieć jedno- bądź dwuspadowy dach oraz zagospodarowane poddasze użytkowe. Wybierając projekt, trzeba mieć świadomość tego, że do dużych strat ciepła dochodzi przez narożniki oraz załamania ścian, w związku z czym warto ograniczyć ich występowanie w budynku.

W przypadku obiektów już zamieszkałych najlepszym sposobem na zmniejszenie strat ciepła jest oczywiście termoizolacja. Polega ona na dociepleniu, uszczelnieniu lub wymianie miejsc, przez które ucieka na zewnątrz ogrzane powietrze. Jeśli w domu występują straty ciepła przez dach, ściany, okna czy drzwi, w zależności od źródła problemu należy przeprowadzić odpowiedni rodzaj prac termomodernizacyjnych, korzystając z dedykowanych do tego materiałów, m.in. wełny mineralnej, styropianu, membrany przeciwwilgociowej, pianki poliuretanowej czy polistyrenu ekstrudowanego.

Polecamy też artykuł: Izolacja termiczna a wydajność systemu grzewczego

Jak zwiększyć izolacyjność cieplną budynku?

Aby izolacja cieplna budynku była skuteczna, niezbędne jest zastosowanie odpowiednich materiałów na każdej z przegród. Podstawowy zestaw prezentuje się następująco:

Dach – zaizolowanie poddasza wełną mineralną lub szklaną z warstwą membrany przeciwwilgociowej. Do eliminacji mostków cieplnych używa się także piankę poliuretanową.
Ściany zewnętrzne – kluczowa jest eliminacja mostków termicznych poprzez użycie styropianu lub wełny mineralnej.
Okna i drzwi – tu kluczowy jest taki dobór produktów, które charakteryzują się optymalnym współczynnikiem przenikania ciepła. Straty ciepła w domu mogą być także spowodowane złym montażem, dlatego warto zlecić te prace specjalistom. Poziom izolacyjności podnosi także zastosowanie rolet zewnętrznych.

Polecamy też artykuł: Sposoby na to, jak uszczelnić okna, aby było ciepło i płacić mniej za ogrzewanie.

Grunt – jeśli w budynku znajduje się piwnica, należy ją oddzielić od gruntu warstwą izolacji termicznej. Dodatkowo często używa się polistyren ekstrudowany do ocieplenia podłóg czy tarasów.

Wysoka izolacyjność cieplna budynku to gwarancja zmniejszenia kosztów ogrzewania. Te mogą być dalej ograniczane poprzez zastosowanie przyjaznych dla środowiska grzejników elektrycznych konwektorowych od firmy NOGEN. Nie emitują one żadnych szkodliwych spalin, gazów czy odpadów stałych, a przy współpracy z OZE (elektrownie wiatrowe, wodne czy fotowoltaiczne) są praktycznie darmowe w użytkowaniu. Zapraszamy do kontaktu!